Samenleven met hart en natuur

Sociale permacultuur bij de Findhorn community

Wat doe je als organisatie met mensen die anders zijn ‘normaal’? Neem mij even als voorbeeld: een hoogsensitieve veganistische alleenstaande moeder, die notabene ook een lichte vorm van claustrofobie heeft. De meeste bedrijven en organisaties proberen zo iemand als ik een beetje te kneden, zodat ik wat beter bij de groep pas.

Mij werd regelmatig verteld dat ik er goed aan zou doen om een olifantenhuid te kweken, niet te praten over esoterische dingen. En tegenwoordig moet ik ook niet zeuren over eten wanneer ik door mensen word uitgenodigd te gaan eten bij een ‘vleselijk’ restaurant. En soms is het ook maar beter om mij helemaal niet ergens voor te vragen, denken ze. Omdat ik het toch druk heb met mijn twee tienerjongens. Bij de Findhorn Foundation hebben ze een hele andere manier om hiermee om te gaan. Namelijk op de manier van de sociale permacultuur, samenleven met hart en natuur.

De meeste mensen associeren het begrip permacultuur met biologisch moestuinieren. Maar permacultuur gaat veel verder dan dat. Het is een nieuwe manier van samenwerken na het ik-tijdperk. We zijn een beetje verleerd om effectief samen te werken. René Roell van het permacultuurcentrum Nederland legt dat op zijn website. We zijn door welvaart en een lang gekoesterd individualisme het een beetje verleerd. “We hebben elkaar niet meer zo nodig, en onze wegen scheiden zich vaak bij het eerste spoor van sociaal ongenoegen. Dat is jammer, want als we iets willen bereiken, zullen we elkaar moeten helpen beter te worden. De broodnodige maatschappelijke verandering naar duurzaamheid zal voor een deel van sterk georganiseerde maatschappelijke organisaties moeten komen. Daar hebben we elkaar voor nodig.”

Cluny Hill

Peter en Eileen Caddy, de oprichters van de Findhorn Foundation, ervoeren ook hoe het was om uitgesloten te worden. Zij waren immers ook anders dan de meeste mensen. De Findhorn Foundation is een community op een voormalig kampeerterrein in de duinen van Noordoost Schotland en bestaat uit c.a. 300 bewoners en c.a. 600 leden. Het doel van Findhorn was onder andere om op een alternatieve spirituele en ecologisch verantwoorde manier samen te leven.

Vlak voordat ze hun community stichtten, waren ze ontslagen als managers van hotel Cluny Hill. Dit omdat ze op deze alternatieve spirituele manier het hotel runden. Onder hun bezielde leiding, draaide het hotel echter behoorlijk goed. Maar na hun vertrek kwamen er nieuwe managers, die het personeel minder goed wisten te motiveren. Het hotel draaide dus verlies. Toen de community op het kampeerterrein na jaren ploeteren succesvol werd, kregen de oprichters een kans. Het hotel, dat uiteindelijk failliet ging, konden ze kopen en weer rendabel te maken. Tegenwoordig maakt het gebouw ook deel uit van de community. Hier verblijft een groot deel van de cursisten en een aantal vaste bewoners van de gemeenschap.

Net als bij permacultuurmoestuinen lijkt het alsof er geen structuur is bij sociale permacultuur. Maar niets is minder waar. Socale permacultuur valt en staat bij een goede structuur en educatie. Maar je kunt als community of organisatie niet roepen dat mensen hun eigen inbreng kunnen hebben. En vervolgens je mensen in hun kracht moet zetten en ze vervolgens maar laat aanmodderen. Dit werkt vaak toch averechts, zodat mensen al snel afhaken. Om die reden heeft de Findhorn community introductieweken ontwikkeld. Hier kunnen geïnteresseerden middels rondleidingen, groepsessies corveetaken en vrijwilligerswerk hiermee kennis te laten maken. Daarnaast is het ook de bedoeling dat iedereen op tijd komt, anders wordt er wat van gezegd.

Al met al heeft Findhorn me in verwarring achtergelaten. Want ik voel me nog steeds een beetje schuldig wanneer ik buiten de toon val en mensen moeten extra moeite voor me doen. Maar het beste is om dit gewoon in dankbaarheid te ontvangen. Mij troost het dat anderen er ook wat aan hebben als ze zien dat ik niet de enige ben die een beetje anders is. Craig Gibsone bedankte me ten slotte hiervoor toen hij zijn boek ‘Permaculture a spiritual approach’ voor mij signeerde.

Wil je meer weten over de Findhorn Foundation, kijk dan op: https://www.findhorn.org/